Φάρμακα και παρενέργειες

Είναι οι γιατροί επαρκώς ενημερωμένοι για τις παρενέργειες των φαρμάκων;

Μια διεθνής μελέτη στην οποία συμμετείχαν 255 γιατροί, οι οποίοι εργάζονται στο   Vancouver, στο Montreal, στο  Sacramento και στην Toulouse, αποκάλυψε ότι οι γιατροί δεν παίρνουν επαρκείς πληροφορίες σχετικά με τις παρενέργειες των φαρμάκων, στη διάρκεια των ενημερωτικών παρουσιάσεων από τους ιατρικούς επισκέπτες, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν τις φαρμακευτικές εταιρείες.  Και όμως, αυτοί οι ίδιοι, οι πλημμελώς ενημερωμένοι γιατροί, είναι πρόθυμοι να συνταγογραφήσουν τουλάχιστον κάποια από τα φάρμακα που τους έχουν παρουσιαστεί.  

Τα θεραπευτικά πλεονεκτήματα υπερτονίζονται στο 

80% των περιπτώσεων. Credit: Durrieu /Inserm

Ο Δρ Geneviève Durrieu (από την ομάδα φαρμακο-επιδημιολογίας η οποία αξιολογεί τη  χρήση των φαρμάκων και τους κινδύνους που δημιουργούνται, Unit 1027 "Επιδημιολογία και δημόσια ανάλυση για την υγεία: κίνδυνοι, χρόνιες παθήσεις και αναπηρίες» - Inserm / Université Toulouse III - Paul Sabatier) ηγήθηκε του Γαλλικού τμήματος αυτής της μελέτης, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύτηκαν στο  Journal of General Internal Medicine. Στα πλαίσια αυτής της διεθνούς μελέτης, γεννάται το ερώτημα αν η Γαλλία θα μπορούσε να είναι πρότυπο για τους ερευνητές.

Τα συνταγογραφούμενα  φάρμακα παίζουν σημαντικό ρόλο στη θεραπευτική φροντίδα του ασθενούς. Ωστόσο, μπορούν επίσης να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία των πασχόντων. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι οι πληροφορίες που παρέχονται από τους ιατρικούς επισκέπτες, επηρεάζουν σημαντικά την απόφαση να προστεθεί  ένα φάρμακο σε μια συνταγή, συχνά χωρίς ο γιατρός να είναι πλήρως ενήμερος για τις παρενέργειες. Προκειμένου να ανακαλύψουν περισσότερα, διεθνείς ερευνητές πραγματοποίησαν μια καλά μελετημένη έρευνα για την ποιότητα των πληροφοριών που παρέχονται από τους πωλητές -ιατρικούς επισκέπτες, κατά την προώθηση φαρμάκων στους γιατρούς.

Επιλέχθηκαν τέσσερεις πόλεις: Βανκούβερ, Μόντρεαλ, Σακραμέντο και Τουλούζη. Οι γιατροί επιλέχθηκαν με κλήρωση. Από τους 704 γιατρούς με τους οποίους επικοινώνησαν οι ερευνητές, το 36% συμφώνησαν να συμμετάσχουν. Στη συνέχεια, συγκεντρώθηκαν  πληροφορίες για περίπου 1692 φάρμακα που προωθήθηκαν από αντιπροσώπους πωλήσεων, μεταξύ Μαΐου 2009 και Ιουνίου 2010.

Μετά από κάθε επίσκεψη φαρμακευτικού αντιπροσώπου, οι γιατροί κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με το πώς προωθήθηκαν τα φάρμακα από τον πωλητή: έδιναν στοιχεία (οφέλη και κίνδυνοι) για κάθε προωθούμενο προϊόν, μοίραζαν δωρεάν δείγματα και έδιναν προσκλήσεις για εκδηλώσεις .

Μια γενική έλλειψη πληροφοριών

Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές ανέφεραν ότι οι πληροφορίες που παρέχονται από τους ιατρικούς επισκέπτες, επικεντρώνονται περισσότερο στα οφέλη των φαρμάκων που παρουσιάζονται παρά στους ενδεχόμενους κινδύνους από την χρήση τους. Η ίδια κατάσταση αναφέρθηκε από όλους τους χώρους της μελέτης (Μόντρεαλ, Σακραμέντο, Τουλούζη και Βανκούβερ). Σε περισσότερες από τις μισές επισκέψεις που πραγματοποίησαν για την προώθηση  (59%), οι αντιπρόσωποι  πωλήσεων δεν αναφέρθηκαν καθόλου σε τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες. Το ποσοστό αυτό ήταν ακόμα πιο αυξημένο, στο 66%, για το Βανκούβερ και το Μόντρεαλ.

Ακόμα πιο ανησυχητικό: Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι «σοβαρές» παρενέργειες των φαρμάκων αναφέρθηκαν μόνο στο 6% των επισκέψεων των πωλητών.

Η Γαλλία θα μπορούσε να είναι υπόδειγμα, αλλά…..

Η Γαλλία διαφέρει από τις άλλες χώρες από το γεγονός ότι οι κίνδυνοι από τα φάρμακα αναφέρονται πιο συχνά από τους αντιπροσώπους πωλήσεων: στο 61% των περιπτώσεων, για να είμαστε ακριβείς. Ωστόσο, το συνολικό ποσοστό,  λαμβάνοντας υπόψη όλες τις χώρες που συμμετέχουν στη μελέτη, ήταν κατά μέσο όρο μόνο 41%. 

Ωστόσο, το ποσοστό αυτό θα πρέπει να εξεταστεί με προσοχή, επειδή οι ​​πληροφορίες που παρέχονται αφορούν στις συχνές και ήπιες παρενέργειες (όπως ναυτία, διάρροια), ενώ, στις άλλες πόλεις, στο 94% των παρουσιάσεων αναφέρεται ότι δεν υπάρχουν καθόλου "σοβαρές" παρενέργειες. Από την άλλη, τα θεραπευτικά πλεονεκτήματα υπερτονίζονται στο 80% των περιπτώσεων.

Οι γιατροί είναι πρόθυμοι να συνταγογραφήσουν τα προωθούμενα φάρμακα.

Σε αυτή τη μελέτη, και ανεξάρτητα από τη χώρα, τα 2/3 των γιατρών δήλωσαν ότι η παρουσίαση θα τους ενθαρρύνει να συνταγογραφήσουν ένα προωθούμενο προϊόν, ή ότι είναι «πιθανόν» ή «πολύ πιθανόν» να τους παρακινήσει να συνταγογραφήσουν αυτό το προϊόν πιο συχνά.

Ποιοι είναι οι κανόνες που ισχύουν για τους ιατρικούς επισκέπτες;

Στη Γαλλία και στις ΗΠΑ, οι κυβερνητικές αρχές που είναι επιφορτισμένες με τους κανονισμούς  για τα φάρμακα, είναι επίσης  υπεύθυνες για τις ρυθμίσεις και την εποπτεία όσον αφορά τους ιατρικούς επισκέπτες και τις παρουσιάσεις στα ιατρεία των γιατρών. Στη Γαλλία, μια πρόσθετη προσέγγιση εισήχθη το 2005. Είναι γνωστή ως ο Χάρτης Δεοντολογίας για τις επισκέψεις των φαρμακευτικών αντιπροσώπων. Οι κανονισμοί αυτοί καθορίζουν τις εγκεκριμένες και τις παράνομες πρακτικές και τα στοιχεία που πρέπει να δοθούν στο γιατρό.

Στον Καναδά, οι επισκέψεις των φαρμακευτικών αντιπροσώπων, ρυθμίζονται από τις - ερευνητικής βάσης - φαρμακευτικές εταιρείες του Καναδά (Rx & D), οι οποίες καθορίζουν τα κριτήρια για τις πληροφορίες που πρέπει να δοθούν στον γιατρό.

Πηγές:

Για περαιτέρω έρευνα: Doctors not informed of harmful effects of medicines during sales visits

Αναφορές σε ιατρικά περιοδικά: Journal of General Internal Medicine 

Καταχωρήθηκε από το Institut National de la Sante et de la Recherche Medicale